EDEB ZİYNETTİR

 Edep Ziynettir

Edeb bir tâc imiş nûr-ı Hûdâ’dan

Giy o tâcı emîn ol her belâdan

Şair ne güzel belirtmiş edebin önemini

altEdep, insanı utanılacak durumlardan koruyan sağlam bir irade ve vicdan duygusudur. edep, kişinin kendini bilmesi, ahlak sınırını aşmamasıdır. Takva ile edep arasında bir ilişki vardır. Takva kalpte bulunması gereken Hakk'a sığınma ve korunma duygusudur. kalpteki takva zahire edep olarak yansır. Çünkü edepte, eliyle ve diliyle başkalarını incitmeme kaygısı vardır.

-Edeb gözetmeyen Allah'ın sevgisine, Allah'ın yoluna kavuşamaz.

-Edebini Rabbinden alanı, hiç bir güç mağlub edemez.

-Hakiki edeb; Cenab-Hakk'ın men ettiği günahları kimsenin olmadığı yerde bile 

"Cenab-ı Hakk işitir, görür, bilir" diye iman ederek, terk etmektir.

-Edebinle namazını kıl, küfrün belini kır.

-Edep bilmeyen insan cahil oğlu cahildir. Dünya kadar okusa da bu sınıfa dahildir.

-Ehl-i diller arasında aradım kıldım taleb, her hüner makbul imiş; illa edep, illa edep.

-Aklı olan kimse önce edebi talim eder, edebsiz bir eğitim ise, insanı zalim eder.

-Hak dostunun huzuruna edeb ile girilir, kişinin güzelliği edebinden bellidir.

-Ahmağa meyledip su gibi akma, geçtiğin yerlerde edebsizliğini bırakma.

- Edebe teslimiyet olmadan kemal olmaz, noksan teslimeyetle kemal heybesi dolmaz.

-Adam olmaz adı asla, edebsiz olanın, edebdir çünkü farkı insan ile hayvanın.

-Edeb hoştur, edeb hoştur ilahi, edebsizlik hor eder padişahı.

-Büyüklerin lütfuyla nefis edebe ererse, ukbada kolay olur, sadat himmet ederse.

-Edeb üzere olan fani cihanda, muzaffer oldu hem bunda, hem anda.

-Haya olmazsa edeb olmaz, niyet olmazsa niyaz olmaz.

-Kendini bilmezde edeb de olmaz, edebsizi kınar, ondan ders almaz.

-Dost kapısında edebli olanlar çoktur, edepsizin Allah yolunda hiç kazancı yoktur.

-Edebin bir tarifi itiraz etmemektir, büyüklerin sözüne hemen peki demektir.

-Ebedi hayata ulaşmak için ne lazım, elbette edebi hayata taşımak lazım.

-Ehl-i edeble görüş sen de olursun edib, (ahlahlı kişilerle görüş, sen de ahlaklı olursun.)

-Edebsiz sinede ilim derbeder, edebi kullanan imanlı gider.

-Nice insan edebten hissesini almamış, beyni çer-çöp dolmuş Kur'an'a yer kalmamış.

-Zenginin üstünde edeb ne güzel, fakirin üstünde çok daha güzel.

-Var olan her şeyde edep ne güzel, insanın üstünde daha da güzel.

-Edeble okunursa sadatın kitapları, o mecliste muhakkak hazır olur ruhları.

-Şerefin sebebi sanma nesebtir, eşrefin eşekten farkı edebtir.

-Edebten mahrum olanlar, Hakk'ın dergahından kovulurlar.

-Edebin dostları; haya, samimiyet, teslimiyet, muhabbet, niyet, itaat, gayret, sohbet ve hizmettir.

-Din büyüklerinin yolu, baştan sona edebtir.

-Edeb bildiğin konularda ahkam kesmemek, bilmediğin konularda susmaktır.

-Edebine göre yapılmayan şeyler ne kadar çok olursa olsun, asla fayda sağlamaz.

-Edebini kaybeden kimse, kötülükten zevk alır.

-Allah yolunda edebince sabredip çile çekmeyenin, sevip hizmet etmeyenin adı  ve tadı yoktur.

-Dost kapısında dostlar sevgi, muhabbet ve edeb beklerler.

-Hizmetteki edeb, hizmetten daha üstündür.

-Sultanla oturan edebini gözetmelidir.

-Edebe riayet etmeden yapılan işlerin faydası yoktur.

-Edebsiz insan haksız iken, kendisini haklı göstermeye çalışır.

-Büyüklerin huzurundan kovulmayı icab ettiren tek şey, edebi terk etmektir.

-Dostlarına nereye gittiklerini ve ne iş yaptıklarını sormak, sual etmek edebe aykırıdır.

-Allah dostları talebelerinden her işte edeb ister, edeb bekler.

-İnsanlara karşı edebsiz olana, tahsili fayda etmez.

-Edeb bir damladır, damladı mı yok olur.

-Edebsiz olan kimsenin ayıpları çok olur.

-Edebe riayet etmeyen, şeriatın sırrına eremez.

-Tasavvuf yolunda her makam, kendi makamının edebini ister.

-Edebini kaybeden kişi, yaptığı cahilliklerden keyf alır hale gelir.

-Edeb öyle bir kaç günde belli olmaz, insan öldüğü ana kadar edebli olmalı, edebini göstermelidir.

-Kendisine edeb yüklenen kimsenin kötülükleri azalır, edebi artıkça kötülükleri yok olur.

-Gazabına itaat eden, edebini zayi eder.

-Ne insanlar tanıdım edeb nedir bilmiyor, haya perdesi ile kalp pasını silmiyor.

-"Bir kalbi kaybetme ile kazanma arasında ince bir çizgi var; adı edebtir.."

-Dört çeşit edeb vardır:

1-Allah-ü tealaya karşı edeb; Allah'ı sevmek ve her işini O'nun emri ve yasaklarına göre yaşamak ve yapmaktır.

2-Hz. Peygamberimize (s.a.s) karşı edeb; Peygamberin ahlakıyla ahlaklanmak ve onun sünnetine tabi olmaktır.

3-Ulema ve evliyaya karşı edeb; onları sevmek ve her sözlerini beğenip itaat etmektir.

4-Ana, baba, dost ve akrabalara karşı edeb; yanlarında daima güler yüzlü olup kalplerini incitmemektir.

Rabbim edebimizi ve amellerimizi zâyi olmaktan muhafaza buyursun inşallah... Âmîn...

Ayfer AYTAÇ

ayferaytac.com